Harry Potter (cz. 2.).

HISTORIA

W 1997 powieść Harry Potter i Kamień Filozoficzny trafiła w ręce Davida Heymana, brytyjskiego producenta filmowego prowadzącego wytwórnię Heyday Films. Postanowił on zaprezentować wytwórni Warner Bros. pomysł zekranizowania jej. W 1999 Rowling sprzedała za milion funtów brytyjskich prawa do adaptacji czterech pierwszych książek z serii Harry Potter. Pisarka wymogła, by obsadę stanowili wyłącznie brytyjscy (ewentualnie irlandzcy) aktorzy, zdjęcia powstawały w Wielkiej Brytanii, a Warner Bros. nie miało prawa kręcić filmów nie na podstawie jej powieści.

PRODUKCJA

Wszystkie osiem filmów wyprodukował Heyman ze swoją wytwórnią Heyday Films, którą dodatkowo wspierała przy pierwszych trzech wytwórnia 1492 Pictures. Więźnia Azkabanu wyprodukowali dodatkowo Chris Columbus i Mark Radcliffe. Przy czterech ostatnich częściach Heyman współpracował z Davidem Barronem, a dwuczęściowe Insygnia Śmierci zgodziła się wyprodukować sama Rowling (która wcześniej odrzuciła propozycję pracy na tej pozycji przy Czarze Ognia). Heyman wypowiedział się: „Gdy wyszedł pierwszy film, nie myślałem o tym, że będzie ich aż osiem”. Przyznał, że pierwsza część była bardzo zależna od Warner Bros., jednak później dano mu więcej swobody w realizowaniu kolejnych adaptacji. Najdroższym ze wszystkich filmów był Książę Półkrwi, kosztujący 250 milionów dolarów. Ostatnia z książek Rowling (Harry Potter i Insygnia Śmierci) została zekranizowana w dwóch częściach; Heyman zdradził, że mimo to kręcono je jako jedną całość. 

DOBÓR OBSADY

Do roli Harry’ego Pottera rozważano kandydatury wielu chłopców, między innymi Liama Aikena, którego nawet zgodzono się przyjąć, ale ofertę cofnięto ze względu na jego pochodzenie (jest pół-Brytyjczykiem). Daniela Radcliffe'a Heyman odkrył w teatrze, gdy ten był na sztuce z rodzicami. Chłopiec zachwycił twórców, jak i samą Rowling, która powiedziała: „Poczułam się tak, jakbym odzyskała dawno utraconego syna”. Jego rodzice początkowo wahali się w sprawie wyrażenia zgody na udział Daniela w projekcie, ale zgodzili się po tym, jak twórcy zapewnili ich, iż syn będzie chroniony przed mediami. Rupert Grint w roli Rona Weasleya i Emma Watson jako Hermiona Granger zostali wyłonieni na castingach. Grint dowiedział się o przesłuchaniach z programu telewizyjnego, zaś Watson została polecona przez nauczycielkę. Oboje debiutowali w Harrym Potterze, z kolei Radcliffe miał już na koncie rolę w filmie telewizyjnym David Copperfield z 1999 roku. 8 sierpnia 2000 cała trójka podpisała kontrakty.

Do dorosłych ról wybrano wiele znanych i doświadczonych aktorów. Jako pierwszy został zatrudniony Robbie Coltrane, który wcielił się w Rubeusa Hagrida. Rowling osobiście obsadziła role Severusa Snape’a i Minerwy McGonagall: Alana Rickmana i dwukrotną laureatkę Oscara, Maggie Smith. Albusa Dumbledore’a zagrał (mimo postanowień o wyłącznie brytyjskiej obsadzie) Irlandczyk, Richard Harris, który zmarł niedługo po premierze drugiej części. W kolejnych filmach zastąpił go Michael Gambon. W rolę nastoletniego Dracona Malfoya wcielił się Tom Felton, który w chwili rozpoczęcia zdjęć miał już większe doświadczenie filmowe niż Radcliffe, Grint i Watson, bowiem zagrał w dwóch produkcjach. Dursleyów, którzy pojawili się w pierwszych trzech, piątym i ostatnim filmie zagrali Richard Griffiths i Fiona Shaw. W kolejnych częściach Harry’ego Pottera do obsady dołączyły kolejne twarze, takie jak Gary Oldman, Helena Bonham Carter, Ralph Fiennes, David Thewlis, Timothy Spall, Brendan Gleeson, Imelda Staunton, Robert Pattinson czy laureaci Oscara Emma Thompson i Jim Broadbent.

REŻYSERZY

Jedną z pierwszych rozważanych kandydatur na reżysera Kamienia Filozoficznego złożył Steven Spielberg, który chciał nakręcić film animowany. Właśnie dlatego Rowling zdecydowała się odrzucić jego propozycję. Późniejszymi kandydatami byli chociażby Chris Columbus, Terry Gilliam, Jonathan Demme, Mike Newell, Alan Parker, Wolfgang Petersen, Rob Reiner, Tim Robbins, Brad Silberling czy Peter Weir. Wybór Rowling padł na Gilliama, jednak wytwórnia Warner Bros. zdecydowała się zatrudnić Columbusa, tłumacząc się jego doświadczeniem w pracy nad filmami familijnymi (takimi jak Kevin sam w domu czy Pani Doubtfire). Później Columbus wyreżyserował także drugą część, Komnatę Tajemnic. Reżyser stwierdził, iż chciał stworzyć dzieło złote i staromodne; równocześnie oświadczył Rowling, iż nie zamierza modyfikować ogólnej treści i przesłania jej książki.

Po zakończeniu prac nad Komnatą Tajemnic Columbus uznał, że się „wypalił”, i dlatego postanowił nie reżyserować kolejnego filmu (choć pracował nad nim jako producent). Zastąpił go Alfonso Cuarón, który nadał Więźniowi Azkabanu mroczniejszy i bardziej tajemniczy charakter, zmieniając barwę kolorów i krajobrazy Hogwartu. Czwartą część wyreżyserował Mike Newell (wcześniejszy kandydat do wyreżyserowania Kamienia Filozoficznego), który chciał stworzyć „paranoidalny dreszczowiec”. Tak jak w przypadku Cuaróna, jego przygoda z Harrym Potterem skończyła się na jednym filmie. Na potrzeby Zakonu Feniksa Newella zastąpił David Yates, który wyreżyserował także wszystkie kolejne filmy – Księcia Półkrwi i podzielone na dwie części Insygnia Śmierci. 

SCENARZYŚCI

Na początku scenariusz do Kamienia Filozoficznego miał napisać Michael Goldenberg. Powstała nawet wczesna wersja jego dzieła, jednak Heyman odrzucił Godlenberga go na rzecz Steve’a Klovesa. Kloves przyznał, że bardzo stresował się przed pierwszym spotkaniem z Rowling. Tymczasem pisarka wyraziła dla niego duże wsparcie i pomagała mu w tworzeniu scenariusza. Kloves odpowiadał za cztery pierwsze filmy, a w piątym zastąpił go Goldenberg, któremu Rowling również pomagała. Pozostałe części cyklu (od szóstej do ósmej) znowu powstały na podstawie scenariuszy Klovesa. 

SCENOGRAFIA

Za scenografię we wszystkich ośmiu filmach odpowiadał Stuart Craig. Stworzył on wiele planów, z czego największym i najbardziej okazałym było atrium Ministerstwa Magii. Poza tym jego słynnymi dziełami były Komnata Tajemnic, dwór Malfoyów czy stworzona komputerowo jaskinia, w której znajdował się rzekomy horkruks w Księciu Półkrwi. Jako że filmy powstawały, gdy nie wszystkie książki były jeszcze znane, Craig musiał modyfikować scenografię Hogwartu, na przykład tworząc olbrzymi dziedziniec na potrzeby Insygniów Śmierci: Części II. Scenograf przyznał, że z sukcesywnie powstającymi filmami zmieniała się technika, i o ile na początku szkicował swoje pomysły ołówkiem, o tyle później wykorzystywał już nowoczesną technologię.

ZDJĘCIA

Zdjęcia powstawały głównie w Leavesden Studios w miejscowości Watford (na północ od Londynu), które od 2012 można zwiedzać. Zamek Alnwick i katedrę w Gloucester wykorzystano jako filmowy Hogwart, poza tym filmy kręcono w wielu angielskich i szkockich plenerach (również w Londynie, na przykład na stacji King’s Cross). W każdym kolejnym filmie zdjęcia były coraz bardziej mroczne, zimne i nastrojowe. W piątym filmie (Zakon Feniksa) za zdjęcia odpowiadał Polak – Sławomir Idziak.

Zdjęcia do pierwszego filmu rozpoczęły się 2 października 2000, a zdjęcia do ostatniego zakończyły 12 czerwca 2010. W grudniu 2010 ekipa ponownie zebrała się, by nakręcić na nowo epilog Dziewiętnaście lat później. Ostatni klaps w historii Harry’ego Pottera padł 21 grudnia 2010.

 

WYDANIE

Premiera pierwszego filmu z cyklu, Kamień Filozoficzny, odbyła się 4 listopada 2001 w Wielkiej Brytanii i 14 listopada w Stanach Zjednoczonych. Dwa dni później produkcja weszła na ekrany kin; w kolejnych krajach pojawiała się sukcesywnie aż do maja 2002. Rok po premierze filmu, czyli w listopadzie 2002, wydana została druga część, Komnata Tajemnic. Po przerwie w 2003 następne filmy, Więzień Azkabanu i Czara Ognia, ukazały się kolejno w maju 2004 i listopadzie 2005. W czerwcu 2007 odbyła się premiera Zakonu Feniksa, a na jesień 2008 zaplanowano zaprezentowanie Księcia Półkrwi, jednak z przyczyn komercyjnych – mimo ukończenia produkcji – przeniesiono go o siedem miesięcy, aż do lipca 2009. Dwuczęściowe Insygnia Śmierci wydano w listopadzie 2010 i lipcu 2011. Ostatnia część jako jedyna została wydana w pełni w 3D (choć nakręcono ją w 2D). Uroczysta premiera Insygniów Śmierci: Części II odbyła się 7 lipca 2011 na Trafalgar Square w Londynie.

 

SPIN-OFF

12 września 2013 J.K. Rowling oświadczyła na Facebooku, że podpisała z wytwórnią Warner Bros. umowę na zrealizowanie spin-offu osadzonego w uniwersum Harry’ego Pottera, zatytułowanego Fantastic Beasts and Where to Find Them. Głównym bohaterem filmu będzie Newt Skamander, zaś film będzie opowiadał o wydarzeniach, które doprowadziły do napisania przezeń książki Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć. Akcja rozpocznie się w Nowym Jorku siedemdziesiąt lat przed wydarzeniami przedstawionymi w Kamieniu Filozoficznym. Rowling napisze scenariusz do filmu, co będzie jej debiutem scenopisarskim.